مسوولیت جوانان و والدین در عصر دیجیتال

منتهی سادات

چکیده

با پیشرفت تکنولوژی و ورود عصر دیجیتال و با گسترش فناوری‌های دیجیتال و رسانه‌های اجتماعی، مسوولیت والدین و جوانان به خاطر استفاده از اینرسانه‌ها به یک چالش بزرگ مبدل شده است. هدف اصلی این پژوهش بیان مسوولیت والدین در برابر کودکان شانو نیز اینکه باید چگونه از این شبکه‌هااستفاده درست و مثبت کنند، و مسوولیت جوانان در استفاده سالم از این فناوری‌ها می باشد و همچنان نشان دهنده تاثیرات مثبت و منفی عصر دیجیتال درزنده‌گی ما انسان‌ها می‌باشد‌. این مقاله با استفاده از روش‌های ثانویه و اولیه انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که والدین باید در زمینه نوع استفادهکودکان شان از رسانه‌های اجتماعی توجه و دقت کافی داشته باشند. جوانان نیز باید به عنوان اعضای مؤثر و مفید جامعه خود از این رسانه‌ها به طوردرست استفاده کنند. بنابر آن شبکه‌ها و رسانه‌های اجتماعی تنها دنیای سرگرمی نه بلکه یک دنیای سرشار از تنوع و جذابیت ارتباطات، جستجوی پرتلاشبرای جمع آوری اطلاعات درست، آموختن و کسب دانش در هر سنی و در هر نقطه‌ای از جهان، آموختن، احترام داشتن با سایر کاربران و بخش ازفعالیت‌های آنلاین برای کسب و کار نیز می‌باشد پس لازم است والدین و جوانان برای ایجاد یک محیط سالم دیجیتالی بکوشند و از این ابزارها به طور مفید وسالم استفاده کنند.

واژه‌گان کلیدی: مسوولیت، عصر دیجیتال، رسانه‌ها و شبکه‌ها، والدین، جوانان

مقدمه

در نخست باید دانست اینکه عصر دیجیتال یا زمان حاضر چیست و چگونه تکامل نموده که موجب این همه پیشرفت و ترقی در عموم عرصه‌های علمی، تخنیکی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و غیره شده و امروزه قدرت عجیب و شگرفش را از ورای یک وسیله‌یی به نام کامپیوتر مشاهده می‌کنیم که تمام حوزه‌های کاری بشری را با موثریت فوق‌العاده‌یی در انحصار کشیده است. همچنان بعید از حقیقت نیست اینکه هر سهولت پیشکش شده در زنده‌گی انسان‌ها با وصف فواید، عاری از اضرار هم نبوده که انسان‌ها باید طیف دقیق را برای شناسایی فواید و اضرار هر پدیده یی جدید معرفی شده به راه بیندازند و تدابیر مسوولانه را در برابر آن انجام دهندکه از آن جمله عصر دیجیتال خود در رده‌یی اول بررسی این طیف قرار می‌گیرد.

عصر دیجیتال (دوره حال حاضر) و یا دیجیتال سازی عصر، تقریبا از سه دهه پیش شروع گردیده که در گام‌های نخست با روی کار آمدن ماشین‌های حساب الکترونیکی تحول مثبت حوزه‌های علمی را به طرز دقیقی سریع ساخت که از همین گام‌های نخست بشر طرح های کامپیوترهای انالوگ و بعدا دیجیتال را به سکتورهای علمی و تحقیقاتی پیشکش نمود که آهسته و پیوسته این طرح‌های کامپیوتری به شکل سرسام آوری رشد کرد که حال انسان‌ها از شبکه به نام اینترنت موصوف به مادر شبکه‌های اجتماعی که نماد نیرومند از عصر دیجیتال است استفاده کرده وجهان کنونی را به طرز عجیبی تسخیر کرده است، پس این عصر یک عصر کامپیوتری به شمار می‌رود و هر نوع اطلاعات به‌ راحتی مشمول بر منابع آنها در هر کجای جغرافیای زمین که باشد قابل دسترس می‌باشد و ارتباطات سریع‌تر و آسان‌تر شده‌اند و چون هر پدیده‌یی جدید دارای مزایا و زیان‌ها می‌باشد وتدبیر اندیشیدن جهت موزون ساختن مزایا و زیان‌های آن مسوولیت هر قشر جامعه به ویژه قشر جوان و مسوولیت والدین به نحوی جدی در برابر اطفال می‌باشد تا به گونه‌یی متوازن هم اطفال را با عصردیجیتال آشنا ساخته و هم از اضرار ممکنه‌یی بر اطفال شان بکاهند. پس در زیر از مزایا و زیان‌های عصر دیجیتال یادآوری می‌کنیم.

مزایا (فواید) عصر دیجیتال
برقرار نمودن ارتباطات:

عصر دیجیتل فرصت و سهولت استفاده از شبکه‌های اجتماعی را فراهم کرده است تا ارتباطات کتبی, صوتی, تصویری, مطبوعاتی و غیره را در اسرع وقت انجام دهیم با دریافت نتایج مطلوب حالانکه در ادوار عقب از عصر دیجیتال این ارتباطات به شکل پست رسانی و غیره اشکال پیچیده‌یی وجود داشت که نتایج آن خیلی‌ها بی‌کیفیت بود. اما امروزه، در عصر دیجیتال، با وجود شبکه‌های اجتماعی و اپلیکیشن‌های پیام‌رسان، حتی اگر فامیل‌ها در دورترین نقاط دنیا باشند، می‌توانیم در عرض یک ثانیه با هم ارتباط برقرار کنیم. این تحول در ارتباطات یک فایده بزرگ از عصر دیجیتال است که نه تنها سرعت ارتباط را افزایش داده، بلکه سهولت آن را نیز به شدت بالا برده است.

امکانات آموزشی:

در عصر دیجیتال، زمینه‌های مساعد شده‌اندکه هر فرد دنیا در هر جغرافیای جهان هر نوع آموزشی را که بخواهند می‌توانند از طریق شبکه‌های مجازی حاصل از عصر دیجیتال یاد بگیرند و استفاده از کتابخانه‌های آنلاین هم برای آموزش از طریق خطوط مجازی بی‌نهایت ممد می‌باشد.

جمع آوری اطلاعات:

در عصر دیجیتال، شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های مختلف به ما این امکان را می‌دهند که به راحتی به هر نوع اطلاعات دسترسی پیدا کنیم. یکی از بزرگ‌ترین مزایای عصر دیجیتال این است که ما دیگر مجبور نیستیم ساعت‌ها زمان خود را در کتابخانه‌ها بگذرانیم تا به اطلاعات مورد نظر برسیم. به جای آن، با استفاده از ابزارهایی مانند گوگل، چت‌جی‌پی‌تی، یوتیوب و دیگر وب‌سایت‌ها، می‌توانیم اطلاعات مورد نیاز خود را به سرعت و به ساده‌گی پیدا کنیم ،علاوه بر این، شبکه‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، توییتر و اینستاگرام نیز به ما اجازه می‌دهد تا از تجربیات و نظرات دیگران استفاده کنیم و اطلاعات جدیدی به دست بیاوریم.

کسب و کار آنلاین:

– در عصر دیجیتال، بسیاری از شغل‌ها توانسته‌اند با استفاده از شبکه‌های اجتماعی از طریق اینترنت مصدر خدمت شده و درآمد حلال داشته باشند. امروزه، تعداد زیادی از افراد از طریق فعالیت‌های آنلاین درآمد دارند و به کار و فعالیت مشغول اند یکی از ویژه‌گی‌های اصلی کسب‌وکارهای آنلاین این است که آن‌ها می‌توانند به مشتریان در سرتاسر جهان دسترسی پیدا کنند. بدین ترتیب، می‌توانند محصولات و خدمات خود را به همه کسانی که به اینترنت دسترسی دارند، ارائه دهند به ویژه خبرنگاران و رسانه‌ها، می‌توانند اخبار و اطلاعات خود را به راحتی از هر نقطه‌ای از جهان به صورت آنلاین منتشر کنند علاوه بر خبرنگاری، فعالیت‌های آنلاین دیگری نیز وجود دارد که مردم از طریق آن‌ها می‌توانند درآمد کسب کنند.

زیان ها

مشکلات حریم خصوصی و مصونیت از تعرض: چون دنیای مجازی همه سکتورها را به شکل گسترده‌یی تحت پوشش قرار داده که همه‌یی داد و ستد از شکل فزیکی به شکل مجازی انتقال یافته و ازین جهت مصون نگهداشتن اسناد در فضای مجازی امر نهایت مهم می‌باشد.
انتشار اطلاعات نادرست: در عصر دیجیتال بعضی از اشخاص با استفاده از شبکه‌های اجتماعی می تواند اطلاعات نادرست را برای ما ارایه کنند که این یک آسیب بزرگ به جامعه ما شده می‌تواند. بنابراین ما باید توجه خاص خود را در این بخش داشته باشیم.
وابستگی به تکنولوژی: بسیاری از افراد به شدت به دستگاه‌های دیجیتال وابسته شده‌اند که می‌تواند به سلامت روحی و جسمی آن‌ها ضرر داشته باشد. استفاده‌ی زیاد از موبایل، تبلت‌ها و کامپیوترها می‌تواند سبب کم خوابی و خستگی ذهنی انسان شود.
کاهش تعاملات اجتماعی واقعی: استفاده زیاد از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها سبب به میان آوردن نوع از اعتیاد شده و چنان اشخاص را مجذوب ساخته که به طور کلی از ارتباطات و تعاملات خانواده‌گی و فراتر از آن محروم و بی‌خبر می‌شوند.

فرصت‌ها و چالش‌های که می‌تواند رسانه‌های اجتماعی بوجود آورد:

انسان‌ها در دوره پیشین در حصه ارتباطات سریع، جمع آوری اطلاعات درست با مشکلات زیاد مواجه می‌شدند بنابر آن انسان‌ها

همیشه در کوشش نوآوری و انکشافات بیشتر به خاطر سهولت در زنده‌گی آینده خود هستند. احساس ضرورت و انکشافات بیشتر باعث پیشرفت تکنولوژی،ایجاد رسانه‌های اجتماعی در زنده‌گی ما انسان‌ها شد. در زنده‌گی ما انسان‌ها یک تعداد فرصت‌ها و چالش‌های بوجود آمد. که رسانه‌های اجتماعی را بهعنوان بخشی از یک زنجیره بسیار بزرگتر در تاریخ، از دهه ۱۹۷۰ با ظهور اینترنت ایجاد نمود. در زیر با برخی از فرصت‌ها و چالش‌ها آشنا می‌شویم.

فرصت‌هابهبود ارتباطات	چالش‌هابه خطر افتادن امنیت اطلاعات شخصی
اطلاع رسانی	اتلاف وقت
کسب اطلاعات جدید	احتمال تقلب، سرقت و جهل هویت
اعمال راهبردهای یادگیری فعال	کاهش ساعت مطالعه و کاهش پیشرفت تحصیلی
نقش مثبت در ارزشیابی تکوینی	خستگی کاربران

مسوولیت جوانان و والدین در عصر دیجیتال:

قسمیکه در بالا از مزایا و زیان‌های عصر دیجیتال و تأثیر بزرگ آن بالای انسان‌ها متذکر شدیم پس نظر به تحقیق که توسط پژوهشگران صورت گرفته از همه بیشتر کودکان و جوانان در معرض خطرعصر دیجیتالی می‌باشند که طبیعتا دارای بعضی نکات مثبت هم می‌باشد ولی این امر توجه خاص و جدی والدین را در قبال پرورش اولاد معطوف می‌دارد زیرا کودکان و جوانان زیر بنای معنوی و قوی یک جامعه اند, پس ذیلا پیرامون هر دو بطور موجز می‌نگاریم.

مسوولیت جوانان: جوانان به مثابه ستون اصلی جامعه, باید کوشای این باشند تا از عصر دیجیتالی استفاده نهایت مطلوبی را بنمایند تا سبب تنویر ذهنیت‌ها و قادر به استفاده تکنالوژی‌های جدید,که در جوامع معرفی می‌شوند, شوند و از سوی دیگر اضرار که از استفاده تکنالوژی برای شان متصور است جدا خودداری نموده و هرگز نکات منفی استفاده از تکنالوژه را از یاد نبرند.
مسوولیت والدین: از آنجاییکه و ظیفه‌یی والدین در قبال پرورش اطفال یک وجیبه‌یی نهایت مبرم بوده که تماس والدین با اولاد یک ارتباط لاینفک معنوی است و والدین باید همیش در جستجوی راه‌های بهتر پرورش برای اولاد باشند، پس والدین به اضافه از دیگر نکات که در روند پرورش اطفال در نظر می‌گیرند، باید خود را از جنبه‌های مثبت و منفی عصر دیجیتال خوب واقف نموده و فرزندان خویش را به جهت مطلوب و ثمربخش هدایت نمایند و چند نکته محدود آن را که طی تحقیقات انجمن‌های علمی و فرهنگی و بین المللی صورت گرفته در ذیل می‌نگاریم:

نظر به گزارش سال 2023 سازمان ملل متحد (یونیسف) با عنوان “چشم انداز حقوق کودکان در سال ۲۰۲۳ میلادی”، محیط دیجیتال (اینترنت) را یکی از چالش‌های بزرگ زنده‌گی کودکان اعلام کرده و می‌افزاید که محیط دیجیتال نابرابری‌های بیشتری برای حقوق کودکان ایجاد می‌نماید و همچنان نظر به تحقیق که در ویبسایت نابغه ساز صورت گرفته است مزایا و زیان‌های عصر دیجیتالی بر کودک قرار ذیل می‌باشد:

زیان‌ها (اثرات منفی):	مزایا (اثرات مثبت):
دامنه توجه کمتر, کاهش ارتباطات اجتماعی, مشکلات سلامتی, کاهش خواب, خطر افسرده‌گی وغیره	افزایش IQ, رشد مهارت‌های ذهنی, افزایش یادگیری, مهارت حل مسایل, کنترل والدین در شرایظ اضطراری,دسترسی آسان به اطلاعات, یادگیری زبان‌های خارجی, توسعه‌یی تفکری, زنده‌گی فعالتر و سرگرمی

نتیجه‌گیری

پس لازم است والدین وجوانان, با بصیرت و اگاهی کامل کودکان خود را مدبرانه در یک توازن دقیق و عملی جهت نحوه‌ی استفاده از عصر دیجیتال قرار دهند و ابتکار عمل جهت استفاده از عصر دیجیتال را در کنترول خود داشته باشند و هرگز نگذارند که دستخوش امواج مورد استفاده قرار گرفتن عصر دیجیتال شوند.

شبکه دیاسپورای أفغان این مقاله را از مکتب آنلاین امید به عنوان ارسالی برای مسابقه مقاله نویسی خود در سپتامبر 2024 دریافت کرد. شبکه دیاسپورا مجوز کامل برای انتشار مقاله از جمله عکس نویسنده را دریافت کرده است. این مقاله توسط سید مصطفی سعیدی، روزنامه‌نگار و استادِ دانشگاه ادیت گردیده است.

توجه: مسئولیت محتوای مقاله به عهده نویسنده می باشد. شبکه افغان دیاسپورا در قبال اظهارات نادرست در این مقاله مسئولیتی نخواهد داشت.

فهرست ماخذها:

Seyednaseri, M. (2023, 10 فروردین). عصر انقلاب تکنولوژی و نقش والدین در ترویج سواد دیجیتال. Civilica. https://civilica.com/note/522/
Mihan Web Host. (2020, 28 تیر). تاریخچه رسانه‌های اجتماعی. Mihan Web Host. https://mihanwebhost.com/blog/articles/115/%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C
Roshd Educational Technology Publications. (2021). فرصت‌ها و چالش‌های شبکه‌های اجتماعی مجازی. Roshd Magazine. https://www.roshdmag.ir/fa/article/23991
United Nations Children’s Fund (UNICEF). (n.d.). چالش‌های عصر دیجیتال برای کودکان. UNICEF. https://www.unicef.org
Nabeghesaz. (n.d.). تأثیر تکنولوژی بر کودکان. Nabeghesaz. https://nabeghesaz.com/the-impact-of-technology-on-children